Μινιμαλισμός

Το μίνιμαλ σπίτι είναι ένα στατικό τοπίο σε ένα συγχυσμένο αστικό περιβάλλον. Είναι ο ορισμός της τακτοποίησης. Είναι ο χώρος που σου υποδεικνύει το πώς θα ζήσεις και δεν τον μεταμορφώνεις σύμφωνα με τις ανάγκες, τις δυνατότητες ή τις αδυναμίες σου.
Είναι ένας αυστηρός και απλός τρόπος ζωής όπως αυτή των βουδιστών μοναχών, αλλά και η «ενσάρκωση» της φιλοσοφίας  Ζεν που εστιάζει πάντα στις απλές, καθημερινές πράξεις και όχι στο μεγαλεπήβολο, εντυπωσιακό και επιδεικτικό.
Είναι ένα ύφος που εύκολα θα γινόταν αποδεκτό από κατοίκους των βόρειων περιοχών όπως οι Σκανδιναβοί, αλλά για εμάς τους μεσογειακούς, ένα σπίτι κατασκευασμένο και διακοσμημένο με τις απόλυτες αρχές του μινιμαλισμού θα έμοιαζε με ψυχαναγκασμό. Η αλήθεια είναι πως έχουμε προσαρμόσει τον μινιμαλισμό στην ιδιοσυγκρασία μας. Τον έχουμε εμπλουτίσει, θα μπορούσα να πω, και με βάση τις απαιτήσεις ενός μέσου Έλληνα έχουμε καταφέρει να εισάγουμε το μινιμαλισμό, αλλά δεν έχει καμία σχέση με το πώς τον έχει ορίσει ο γκουρού του, ο John Pawson.

Αντίθετα με το τι πιστεύουν οι περισσότεροι, μινιμαλισμός δεν σημαίνει το να εκκενώσεις το σπίτι από τα μη απαραίτητα και να κρατήσεις μόνο αυτά που σου χρειάζονται. Όπως λανθασμένο επίσης είναι το να υποστηρίζουν πολλοί πρεσβευτές του, ότι μινιμαλισμός είναι η κατάργηση των συμβόλων. Το να παγιώσεις σε ένα χώρο την άρνηση του επιτηδευμένου μέσα από το οποίο θα αναβλύσει η απλότητα χρειάζονται συγκεκριμένα αντικείμενα σε συγκεκριμένη θέση, αυτό υποδεικνύει ότι η μινιμαλιστική σκέψη μόνο απλή δεν είναι, αλλά, αντίθετα, πολυσύνθετη. Έχει μεγάλη σημασία το πώς θα τοποθετηθούν τα αντικείμενα-σύμβολα, όπως οι Bauhaus πολυθρόνες, το κρεβάτι, η τραπεζαρία, οι νιπτήρες. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι ο μινιμαλισμός συνδέθηκε με την τελειότητα την οποία μόνο οι αρχιτέκτονές της μπορούν να δομήσουν και οι κάτοικοι των μίνιμαλ σπιτιών να εισπράξουν. Είναι όμως ένα ύφος που απευθύνεται σε συγκεκριμένους ανθρώπους;

Τα μινιμαλιστικά σπίτια είναι τα σπίτια των εργένηδων γιάπηδων που όλη μέρα βρίσκονται στο χάος της δουλειάς και της σύγχρονης μεγαλούπολης και γυρίζουν το βράδυ στο σπίτι όπου εκεί βρίσκουν την απόλυτη τάξη, τα πάντα καθαρά και συγυρισμένα, ότι ακριβώς τους  λείπει από την καθημερινότητα έξω από το σπίτι, γι’ αυτούς παίζει το ρόλο του καταφυγίου. Είναι επίσης κατάλληλες κατοικίες για εύπορους συνταξιούχους που πέρασαν όλη τη ζωή τους σε πολυπληθείς οικογένειες με πολλά, πολλά, πολλά. Πολλά παιδιά, πολλά δωμάτια, πολλά αντικείμενα και τώρα που τα παιδιά πλέον μεγάλωσαν και πήραν το δρόμο τους, θέλουν και οι ίδιοι να «αποτοξινωθούν» και να ηρεμίσουν.

Δεν είναι το ιδανικό σπίτι για κάποιον που περνάει πολλές ώρες μέσα σε αυτό. Το σπίτι-σύμβολο του μινιμαλισμού είναι το Farnsworth House του Ludwig Mies van der Rohe λίγο έξω από το Σικάγο το 1951, φτιάχτηκε σαν τόπος απόδρασης, αλλά στην ουσία είναι ένα γυάλινο κουτί απέναντι από την ακτή όπου θα μπορούσαν τα ψάρια να κοιτάνε τους ανθρώπους μέσα στη γυάλα. Η πολύωρη διαμονή εκεί μέσα ώρες και μέρες που οι ιδιοκτήτες θα ζητούσαν χαλάρωση, μάλλον θα είχε τα αντίθετα αποτελέσματα.

Όπως και να είναι ο μινιμαλισμός έχει εισάγει πολύ σημαντικά στοιχεία στην παγκόσμια αρχιτεκτονική και διακόσμηση και έχει στρέψει την προσοχή όλων, μίνιμαλιστών ή μαξιμαλιστών, στην αναζήτηση της ουσίας των αντικειμένων και όχι στην άσκοπη υπερφόρτωση. Η απλότητα είναι το πρώτο και το τελευταίο στάδιο της ύλης και συνώνυμο της αγνότητας και η υιοθέτηση κάποιων συστατικών της, όσα μπορεί ο καθένας, είναι απαραίτητα στην εποχή του πλεονασμού και του κορεσμού.